ANALIZË – Operacion politik apo statistikor, regjistrim sipas ose jashtë standardeve? Këto janë temat kryesore mbi të cilat qeveria dhe opozita shkëmbejnë mesazhe në Projektligjin për Regjistrimin e Popullsisë, Familjeve dhe Banesave në Republikën e Maqedonisë Veriore. transmeton dw.com
Nëse çelësi i suksesit është konsensusi dhe besimi në proces, ato tani janë zhdukur. Opozita VMRO-DPMNE kërkoi që qeveria menjëherë të tërheqë projektligjin për regjistrimin, në mënyrë që të arrihet një konsensus i përgjithshëm dhe nëse kjo nuk do të ndodhë, partia njoftoi se do të nisë një iniciativë për mbledhjen e nënshkrimeve civile për të anuluar ligjin e dhunshëm të regjistrimit.
Pajtueshmëria e pjesshme
A i ndjek projektligji standardet në këtë fushë?
Shpjegimi thotë se zgjidhjet e propozuara vijnë nga standardet e pranuara ndërkombëtarisht që secili vend duhet të plotësojë për përpunimin e vetëm të të dhënave statistikore. Rezoluta e Këshillit Ekonomik dhe Social të KB 2005/13 (ECOSOC) e miratuar në Korrik 2005 dhe Rekomandimet e Regjistrimit Ndërkombëtar të KB në vitin 2020 janë marrë parasysh. Ligji shoqërohet me tabela korrespondence me katër rregullore të BE (nga gjashtë që lidhen me regjistrimin e BE). Të gjithë pretendojnë se ka pajtueshmëri të pjesshme. Sidoqoftë, ekspertët e konsultuar nga DW thonë se “as shpjegimi i Ligjit dhe as tabelat e korrespondencës nuk tregojnë se nga çfarë konsiston ‘pajtueshmëria e pjesshme’, dmth. Cilat standarde zbatohen dhe si.”
Sipas tyre, është një fakt që shumë nga dispozitat që janë në natyrë teknike do të përmbahen në Metodologjinë që do të miratohet nga Zyra e Statistikave, por përsëri në Shpjegimin e ligjit duhet të jetë e qartë se cilat standarde kryesore zbatohen, cilat nuk janë, dhe pse .
Megjithëse shumica në pushtet mbron pa rezerva projekt-ligjin, jo të gjithë në qeveri janë të gatshëm t’u përgjigjen disa pyetjeve kryesore në lidhje me regjistrimin.
Tani për tani, nuk ka asnjë përgjigje të qartë pse Ligji për Regjistrim do të miratohet pa e ditur metodologjinë sipas së cilës do të numërohen qytetarët. Dhe një zgjidhje e tillë sigurohet nga neni 54 i projektligjit: “Metodologjia për regjistrimin dhe pyetjet që përmbahen në aplikacionin e regjistrimit për kryerjen e Regjistrimit do të përcaktohet nga Drejtori i Zyrës Shtetërore të Statistikave dhe do të botohet në Gazetën Zyrtare të Republikës “Brenda një muaji nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji.”
Në vitin 2019, një regjistrim pilot u krye në 13 komuna, por më pas iu kushtua më shumë vëmendje funksionimit të zgjidhjes së aplikimit, sesa metodologjisë, dhe u fol për përgatitje në 45 zona të regjistrimit, në krahasim me 50 të parashikuara tani.
Ajo që shkakton mosbesim në proces është parashikimi ligjor për “nënshkrimet e lidhura” të drejtorit të Zyrës Shtetërore të Statistikave dhe zëvendësit të tij. Sipas nenit 17, paragrafi 3, “të gjitha aktet në lidhje me Regjistrimin dhe për të cilat drejtori i Zyrës Shtetërore të Statistikave është vendosur të miratojë në përputhje me këtë ligj, para miratimit të tyre, drejtori i Zyrës Shtetërore të Statistikave dhe zëvendësdrejtori i Zyrës Shtetërore të Statistikave statistikat i rishikojnë ato dhe së bashku i aprovojnë ato duke iniciuar se pajtohen me tekstin e së njëjtës. Sipas paragrafit 4, “nëse aktet janë miratuar nga drejtori i Zyrës Shtetërore të Statistikave në kundërshtim me paragrafin (3) të këtij neni, konsiderohet se ato nuk prodhojnë efekt juridik”.
Megjithëse kjo zgjidhje u shpjegua në foltoren parlamentare si parandalim i mashtrimit për baza etnike, ka dyshime se kjo mund të çojë në një marrëveshje mbi “harmonizimin e përqindjeve etnike”.
Numri i identifikimit dhe pyetësori
Sipas nenit 6, regjistrimi do të përfshijë personat që janë shtetas të Maqedonisë Veriore të cilët kanë vendbanim ose vendbanim në vend, pavarësisht nëse janë në vend apo jashtë vendit në kohën e regjistrimit; shtetas të huaj që banojnë në vend me leje qëndrimi; dhe persona pa shtetësi të cilët u gjetën në Maqedoninë Veriore në kohën e regjistrimit. Për personat – shtetas të Maqedonisë Veriore të cilët përkohësisht punojnë ose banojnë jashtë vendit, të dhënat sigurohen nga një i rritur tek i cili janë më të njohur, duke i dhënë numrin e tyre personal të identifikimit dhe numrin personal të identifikimit personit për të cilin ata japin të dhëna në regjistrim.
Opozita ka frikë se në këtë mënyrë numri i popullsisë rezidente mund të manipulohet.
“A mund të ndodhë që një person të diktojë më shumë numra identifikimi, pa treguar prova adekuate se ata aktualisht janë banorë, dmth. Janë në territorin e Republikës së Maqedonisë?”, Pyeti dje udhëheqësi i VMRO-DPMNE.
Ai kujtoi se ata kanë propozuar një regjistrim me ndihmën e terminaleve të leximit të gjurmëve të gishtave, të cilat mund të garantojnë që popullsia rezidente do të numërohet vërtet.
Sipas zgjidhjes ligjore, për personat-shtetas të Maqedonisë Veriore që janë duke punuar ose qëndruar përkohësisht jashtë vendit, vetëregjistrimi do të mundësohet në periudhën nga 1 Mars deri më 21 Prill 2021 në një aplikacion të veçantë i cili është i disponueshëm në faqen e internetit të Zyrës Shtetërore të Statistikave. ku duhet të regjistrohet më parë, dhe formularët e plotësuar duhet të dorëzohen në mënyrë elektronike përmes aplikimit në Zyrën e Statistikave të Shtetit.
Drejtori i zyrës, Apostol Simovski, thotë se një numër personal i identifikimit nuk mjafton për numërimin e tyre.
“Nuk është dhënë vetëm numri i identitetit. Ka rreth 50-60 pyetje për njerëzit. Normalisht, kjo varet nëse personi është i punësuar, nëse ai / ajo është një nxënës, student, i rritur, pensionist… Pra, ju nuk mund të jepni vetëm emrin, mbiemrin, numrin e identitetit, adresën dhe përkatësinë etnike. “Duhet të ketë një pyetësor të plotë, një gjysmë pyetësori nuk mund të pranohet,” tha Simovski.
Edhe nëse jepen fakte të rreme, sa më shpejt që të dhënat të arrijnë në SSO, bëhet një kontroll në bazat e të dhënave të tjera që janë në dispozicion.
Një gjobë në shumë prej 200 deri 300 euro do të shqiptohet për një kundërvajtje për një person fizik nëse ai refuzon të sigurojë të dhënat e Regjistrimit ose nëse siguron të dhëna të pasakta. Kush shkatërron, fsheh, dëmton, ndryshon ose ndryshe i bën të dhënat e futura në aplikacionin e regjistrimit të papërdorshme, do të dënohet me burgim të paktën tre vjet. Nëse krimi është kryer nga një pjesëmarrës në Regjistrim ose nga një zyrtar tjetër gjatë kryerjes së Regjistrimit, ai / ajo do të dënohet me burgim të paktën pesë vjet.
Përvojë e keqe
Regjistrimi i popullsisë i vitit 2002 është i fundit që do të kryhet në vend. Regjistrimi i planifikuar filloi në 2011, por nuk mbaroi. Prokuroria për Prokurorinë e Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit zhvilloi një procedurë para hetimore për arsyet pse dështoi regjistrimi. Në 2017, çështja u mor nga SPO dhe në Mars 2018 hapi një hetim. Nga shtatori 2019, pas dorëzimit të çështjeve në SPO të mbyllur, çështja është përsëri nën juridiksionin e Prokurorisë për Ndjekjen e Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit. Krerët e partisë Nikola Gruevski dhe Ali Ahmeti janë të dyshuar në këtë çështje. Sipas aktakuzës, pasi filluan procedurën e regjistrimit, ata kuptuan se do të dëmtonte VMRO-DPMNE dhe BDI të atëhershme në pushtet, kështu që të udhëhequr nga interesat personale dhe për të mbajtur pushtetin, ata e përfunduan procedurën. Sipas asaj që u prezantua nga prokurorja Fatime Fetai,/ora24.tv